THE MAKING OF®

 Ambities GROEN

 

WIN OVERAL ENERGIE

Moeten we nog zeggen dat de goedkope olie opraakt? Dat merk je zelf bij het tankstation! Steeds meer mensen moeten hun energie halen uit steeds minder grondstoffen. We moeten thuis en op ons werk zuiniger zijn met energie en zelfs kijken of we op die plekken energie kunnen winnen. Door zonnepanelen op daken te monteren, of microwarmtekracht-centrales bij mensen thuis te plaatsen. De uitdaging is om zo min mogelijk energie verloren te laten gaan. De glastuinbouw geeft het goede voorbeeld: overtollige warmte wordt in de zomer ondergronds opgeslagen en in de winter gebruikt om dezelfde kas te verwarmen.

 

A• Verlies weinig tot geen energie en win het waar mogelijk, verbind productieketens en hergebruik zo veel mogelijk producten.

 

 

VERDIEN GELD MET HET LANDSCHAP

Al dat groen is leuk en aardig, maar het kost een flinke duit. Zo’n stukje heide is mooi voor een wandeling, maar afgezien van wat potjes heidehoning, levert het niks op. Terwijl het onderhoud ervan wel prijzig is. Deze situatie kan anders, maar dan moeten we niet zo stug vasthouden aan het scheiden van functies. Zo kunnen we wilde runderen als grazers in een natuurgebied toelaten, maar dat kunnen ook melkkoeien zijn. In waterrijke natuurgebieden kunnen we riet gaan telen. Het beheer van dure natuurgebieden kan zo een rendabele taak worden voor commerciële boeren. Omgekeerd kunnen de vaak monofunctionele landbouwgebieden ook ruimte bieden aan natuur, bijvoorbeeld door weilanden weer te begrenzen met houtwallen.

 

A• Maak het onderhoud van natuur en recreatielandschappen interessant voor ‘landschapsboeren’.

 

 

VERGEET DE KARBONADES EN DE TOMATEN NIET

Nederland ziet zichzelf graag als een high-tech technologieland, met ingenieuze techniek zoals de Deltawerken, en met innovatieve bedrijven als Philips en ASML. Maar face it: Nederland draait nog voor een enorm deel op landbouw, veeteelt en alle daaraan gerelateerde sectoren. De zogenaamde ‘agribusiness’ zorgt voor tien procent van onze werkgelegenheid en vertegenwoordigt een flink deel van onze export. Vooral zuivel, groente en fruit uit de kassen en onze voedingskennis doen het goed. Wat overigens ook best high-tech is. Die sterke positie op de wereldmarkt moeten we behouden, en liever nog versterken!

 

A• Bedenk een inrichting voor een voorbeeldig glastuinbouwgebied en versterk daarmee de sterkste punten van de Nederlandse agribusiness.

 

 

GEEF WATER DE RUIMTE

In grote delen van de wereld is de watersituatie makkelijk te voorspellen: er is te weinig en het wordt steeds minder. In Nederland is het water wat grilliger. Neem de Rijn. De ene keer hebben we een laagterecord doordat de rivierbodem steeds dieper uitslijt, de andere keer moeten mensen worden geëvacueerd omdat er zó veel regen is gevallen dat de rivier al dat water niet meer aankan. Met die grilligheid moeten we rekening houden. Een rivier indammen is niet handig. Geef de rivier liever ruimte om haar water kwijt te kunnen. Ook polders moeten we niet eindeloos droogpompen. De bodem klinkt steeds verder in, waardoor ons land steeds lager komt te liggen, met alle problemen van dien.

 

A• Geef water zo veel mogelijk de ruimte in polders en uiterwaarden. Houd daarbij natuurontwikkeling, visserij, recreatie en woningbouw in de gaten.

 

 

GOOI HET LANDSCHAP OP SLOT

Nederlanders zoeken graag de mazen van de wet. Niet alleen bij het invullen van de belastingaangifte, maar ook als het gaat om bouwvergunningen. En zo verschijnen er vaak huizen, opslagloodsen en bedrijven in landschappen die we eigenlijk mooi en open hadden willen houden. Om dat te voorkomen, moet de overheid zich niet meer beperken tot algemeen beleid. Gemeenten zouden per plek moeten bekijken wat er wel en niet mag. En zouden niet bang moeten zijn om gebiedjes tot ‘beschermd landschapsgezicht’ te benoemen, en zo helemaal op slot te zetten.

 

A• Zorg dat het Groene Hart mooi en open kan blijven.

 

 

EEN KORTE WEG VAN GROND TOT MOND

Op de groenteafdeling van de supermarkt lijkt het wel een reisbureau: fruit uit Argentinië en Israël, groente uit Chili en Nigera. We importeren voedsel van ver, en zelf exporteren we een deel van ons voedsel ook over de hele wereld. Steeds meer mensen vragen zich echter af of dat nou allemaal wel zo wenselijk is. Al dat transport wordt steeds duurder door de stijgende olieprijzen, en het is schadelijk voor milieu en klimaat. En de recente voedselcrisis geeft ook te denken. Moeten landen niet gewoon in hun eigen voedsel voorzien?

 

A• Zorg waar mogelijk voor diverse vormen van voedselproductie en maak de weg van grond tot mond zo kort mogelijk.

 

 

VERWELKOM DE WOLF

Ooit leefden er wolven in Nederland, en sommige natuurbeschermers zouden de wolf graag terugzien in ons land. Een grote jager past bij een gezonde natuur met een rijke biodiversiteit. Maar de Nederlandse natuurgebieden zijn te klein en te versnipperd voor een troep wolven. En ook andere diersoorten staan onder druk door de toenemende versnippering. Op de een of andere manier moeten we onze natuurgebieden met elkaar verbinden, zodat dieren over een groter leefgebied kunnen beschikken. Op die manier houden we een rijke natuur in stand.

 

A• Zorg dat de wolf Lelystad kan bereiken.

 

 

 

 

 

 

 

 

 THE MAKING OF®

 FENOMENEN GROEN

 

VERNIEUWENDE BOEREN

Elke dag geven acht boeren hun boerderij op. Toch is er geen reden om de noodklok te luiden: het is niet zo dat de landbouw en de veeteelt aan het verdwijnen zijn. Boeren die verdwijnen, verkopen hun land aan andere boeren, en zo ontstaan grotere boerenbedrijven. Die grotere boeren kunnen hun bedrijf grondig vernieuwen. De één verbreedt zijn bedrijf met educatie en recreatie (denk aan een kampeerboerderij) de ander maakt zijn bedrijf steeds efficiënter. Zo wordt in de glastuinbouw overtollige warmte die in de zomer ontstaat ondergronds opgeslagen en gebruikt in de winter. Boeren behoren tot de meest innovatieve ondernemers van Nederland!

 

F• Zet de agrarische bedrijfstak in al haar mogelijkheden en innovativiteit in.

 

 

BEZOEK JE VOEDSEL

Veel Nederlanders hebben geen idee meer waar hun voedsel vandaan komt. Jonge kinderen weten niet beter dan dat een ei uit de fabriek komt, en volwassenen tasten ook in het duister over de herkomst van de producten in de supermarkt. Ze kiezen hun groente en vlees uit op prijs/kwaliteitverhouding en niet zozeer op productieproces of herkomst. Maar de ophef over recente ziektes onder varkens en kippen brengt daar verandering in. Mensen willen meer weten over hun eten, en de vraag naar biologische voedingsmiddelen neemt toe.

 

F• Streef naar het zichtbaar en bezoekbaar maken van de voedselketen.

 

GELD BLIJFT VERLEIDELIJK

Groene idealen zijn net zo lastig als stoppen met roken: het is altijd ‘morgen’. Want vandaag zijn er eventjes andere belangen die nog even voor mogen gaan. Een boer die een aardige som geld van een projectontwikkelaar kan krijgen voor zijn land, denkt vandaag even aan zijn eigen oude dag in plaats van de toekomst van Nederland. Overheden zijn wat dat betreft niet anders dan mensen: ze blijven woningen en bedrijventerreinen bouwen om economisch gezond te blijven, en ze blijven nieuwe wegen aanleggen om de verkeersdruk te minderen. Het milieu doen we morgen.

 

F• Houd er bij je plan rekening mee dat mensen, bedrijven en overheden naast lange termijn-idealen ook belangen op de korte termijn hebben.

 

LANDSCHAP IS WAARDEVOL

‘Natuur en landschap kosten alleen maar geld’, is wat vaak wordt gezegd. Maar dat is niet helemaal waar. Groen heeft veel waarde, al is die moeilijk te meten. Duidelijk is dat de waarde van een woning aanzienlijk stijgt als deze uitkijkt op een park, bos of weiland. Dus landschap is bepaald niet waardeloos. Ook onze samenleving profiteert van meer groen. Al was het maar omdat meer groen uitnodigt tot meer beweging, wat belangrijk is nu overgewicht een toenemend probleem is in Nederland.

 

F• Benoem alle waarden en probeer die in economische termen te vertalen.

 

 

HET IS ZOALS HET IS, EN DAT IS HET

De wereld verandert, en daar is bitter weinig aan te doen. Als er morgen een komeet inslaat in Brabant, of als de komende eeuwen een ijstijd begint, dan hebben we het daar maar mee te doen. Misschien moeten we niet al te zeer vasthouden aan hoe het was of hoe we het willen hebben, maar roeien met de riemen die we hebben. Als het bodemwater steeds zouter wordt, moeten we dan proberen om het water weer zoet te maken, of accepteren we de situatie en passen we gewoon onze landbouw aan? Misschien zijn er andere gewassen die wèl goed gedijen in een zilte omgeving.

 

F• Ga uit van de omstandigheden zoals die zijn en niet zoals je ze zou wensen. Ook al lijken deze omstandigheden niet optimaal, mogelijk bieden ze onverwachte kansen. Bekijk je ambitie bijvoorbeeld eens vanuit een crisissituatie. Wat gebeurt er met je ambitie wanneer de bijensterfte doorzet en daarmee het hele natuurlijke systeem van plantenbevruchting instort.

 

 

NEDERLAND ALS ÉÉN GROTE ACHTERTUIN

Ook al hebben ze beslist geen groene vingers, en schrikken ze nog van een invalide oorwurm, steeds meer mensen willen ‘landelijk wonen’. Ze trekken de stad uit, naar het platteland, en zo wonen er steeds meer ‘stadse mensen’ tussen de boeren. Het landelijk gebied wordt zo een soort achtertuin van de stad. Het platteland wordt steeds burgerlijker. Voor boeren is dat lastig. Zij willen graag vernieuwen, maar stuiten steeds meer op bezwaren van andere bewoners, die een idyllisch plaatje van het landschap in hun hoofd hebben, waarin schaalvergroting en innovatie niet passen.

 

F• Hou rekening met een stedelijke mentaliteit en levenswijze op het platteland.

 

 

EEN STUKJE NATUUR OM DE HOEK

Nederlanders wonen graag dicht in de buurt van natuur. Dan kunnen ze namelijk snel even een wandelingetje of een fietstochtje maken in hun steeds kortere vrije tijd. Omdat er de laatste tijd meer ruimte vrijkomt voor nieuwe natuur, kan dat ook. Maar die nieuwe natuurgebieden moeten dan wel toegankelijk zijn: met wandel-, fiets- en vaarroutes. We kunnen alleen niet verwachten dat de overheid al deze voorzieningen blijft betalen. Gebruikers van natuurgebieden zullen mee moeten betalen aan het onderhoud ervan.

 

F• Maak met je ambitie toegankelijke natuur, maar zorg meteen voor een systeem van gedeelde verantwoordelijkheid waarin eigenaren én gebruikers een rol spelen.