Ambities WATER

  

GELD VERDIENEN IN NEW ORLEANS

In New Orleans hadden ze iets helemaal verkeerd gedaan met hun dijken, toen orkaan Katrina een paar jaar geleden langs kwam. En wij Nederlanders wisten precies wat. Want vechten tegen het water, dat doen we al eeuwen en met veel succes. Nou kunnen we ons heel trots gaan zitten voelen, maar beter zou zijn als we die waterwerken-voorsprong verder uitbuiten. We kunnen er veel aan verdienen. Maar de innovatieve waterkennis is nu nog verdeeld over vele instituten, universiteiten en bedrijven. Dat moet bij elkaar komen!

 

A• Zorg ervoor dat onze waterkennis rendement oplevert.

 

 

VINGER UIT DE DIJK

Misschien had Hans Brinker zijn vinger wel nooit in de dijk moeten steken. Want het water helemaal buiten houden, gaat gewoon niet lukken. Eigenlijk is het ook niet verstandig. Een groot deel van ons waterprobleem wordt namelijk veroorzaakt door ons eigen inpolderingssysteem. Door het voortdurend wegpompen van water uit ons zompige land, klinkt de bodem in en zakt. Deze situatie lossen we niet op door nòg harder te pompen, maar door het water juist de ruimte te geven waar dat mogelijk is. Op dit moment wordt overwogen een aantal Nederlandse polders weer onder water te zetten. Leuk voor surfers, zwemmers en mensen met bootjes, maar het kost wel landbouwgrond.

 

A• Bedenk strategieën om in diepe polders veel meer water toe te laten, zonder ze helemaal prijs te geven aan het water.

 

 

LANDBOUW SLAAT OP ZILT

Veel waterschappen leveren een taai gevecht tegen de verzilting van het grondwater. Dat water wordt steeds zilter omdat de diepst gelegen droogmakerijen steeds meer zout kwelwater oppompen en daar lijkt maar weinig aan te doen. Dat heeft onder andere gevolgen voor de gewassen die je wel of niet kunt verbouwen op landbouwgrond. De ene soort kan namelijk beter tegen zout dan de andere.

 

A• Pas het (agrarisch) grondgebruik aan de oprukkende verzilting aan.

 

 

DAN MAAR EEN SPAARPOMP

Wij Nederlanders schudden wel eens met het hoofd als we horen over mensen die boven een breuklijn wonen, of in de buurt van een actieve vulkaan. Maar zelf zijn we er lang niet altijd van doordrongen dat er in ons land continu pompen aan het werk zijn om de boel hier droog te houden. Als die pompen uitvallen, kun je maar beter vast je zwembroek aantrekken en je luchtbed opblazen. De vraag is ook hoe we die pompen actief houden nu olie steeds schaarser en energie steeds duurder wordt. We moeten dringend alternatieven bedenken om onze polders duurzaam droog te houden.

 

A• Ontwikkel duurzame alternatieven voor de door traditionele energiebronnen aangedreven pompen.

 

 

HET WATER KOMT VAN BOVEN

Terwijl wij met z’n allen naar onze dijken staan te turen, komt het werkelijke watergevaar uit de lucht. Hevige regenval wordt een steeds groter probleem in steden. Vooral omdat we de bodem van onze steden zo lekker hebben dichtgesmeerd met asfalt, beton en bestrating. Bijna nergens kan regenwater nog de grond in. Tot nu toe waren we gewend het regenwater via het riool af te voeren, maar de riolen trekken dat niet langer. Er moeten in de straten plaatsen komen waar water wel makkelijk de bodem in kan, of waar water op een slimme manier wordt vastgehouden.

 

A• Pas de inrichting van de stad zo aan dat er geen schade ontstaat door regen-, rivier- of grondwater.

 

 

DE ZEE KOMT ER WEER AAN

Vol bewondering kunnen we kijken naar onze Delta-werken, en naar de Afsluitdijk. Maar de klus is niet geklaard. De poolkappen schijnen te smelten, en daardoor stijgt de zeewaterspiegel. Hoe veel hoger de zee nou echt wordt, kan niemand met zekerheid zeggen, maar voor een laaggelegen land als Nederland is er in ieder geval werk aan de winkel. Uit rapporten blijkt dat onze kustverdediging sowieso niet meer zo betrouwbaar is. Er zijn zwakke schakels die in 2020 niet meer aan de veiligheidsnormen zullen voldoen. Dat moet dringend worden opgelost.

 

A• Maak de kust veilig voor de hoogst denkbare waterstand.

 

 

JE ZOU HET WATER HAAST VERGETEN

Je zou je in Nederland zomaar op de veiligste plek op aarde kunnen wanen, totdat je beseft dat een groot deel van ons land een paar meter onder zeeniveau ligt. Helemaal niet zo veilig. En dat kan iedereen maar beter beseffen. ‘Nederland leeft met water’, horen we de laatste jaren dan ook vaak via Postbus 51. De spotjes moeten ons duidelijk maken dat waterbeheersing niet alleen een overheidstaak is, maar ons allemaal aangaat. Zodat iedereen weet wat het probleem is, en iedereen ook weet welke oplossingen er mogelijk zijn.

 

A• Zorg ervoor dat iedereen er zich onmiskenbaar van bewust wordt dat waterbeheer ons allen aangaat en niet exclusief een overheidstaak is.

 

 

 

 

FENOMENEN WATER

 

VERBROEDERD DOOR HET WATER

Water is al eeuwen een gemeenschappelijke vijand van alle Nederlanders, die we met man en macht buiten de deur moeten houden. Water is een probleem, maar daardoor ook iets dat zorgt voor een gemeenschappelijk gevoel. Samen kunnen we de strijd tegen het water winnen. Samen zijn we trots op onze ingenieuze waterwerken, die wereldwijd bewondering oogsten. Onze strijd tegen het water verbroedert dus óók.

 

F• Verwerk in je voorstel de verbindende kracht van het water. Denk daarbij zowel aan de positieve aanleidingen als aan de negatieve.

 

 

HELEMAAL GEEN ZEE VAN RUIMTE

De zee is van iedereen, tenminste zo lijkt het. In werkelijkheid is de zee al helemaal vergeven en liggen er op iedere vierkante meter zee ruimteclaims. De zee wordt inmiddels opgeëist door bedrijven die voornamelijk actief zijn in de energiebranche en de visserij, en door instellingen die zich bezighouden met natuurbehoud. Stichting Zeekracht kan met één procent van de Noordzee duurzaam energie produceren voor Nederland. Maar waar is deze ene procent nog te vinden?

 

F• Zoek naar een oplossing voor je voorstel op zee.

 

 

AMERSFOORT AAN ZEE

Niet heel Nederland ligt onder zeeniveau. Er zijn ook delen die op veilige hoogte liggen. Toch hebben de Nederlanders vreemd genoeg de meest belangrijke zaken onder Nieuw Amsterdams Peil (NAP) geplaatst. Zestig procent van ons bruto nationaal product wordt verdiend onder NAP. Het zwaartepunt van onze economie ligt daar. Ook onze regering zetelt onder zeeniveau, en we hebben er moeiteloos ons Nationaal Archief en de Koninklijke Bibliotheek neergezet. Is dat verstandig? Wat zou er gebeuren als de overheid besluit om de bestaande bouw onder NAP weliswaar te handhaven, maar alle nieuwbouw onder NAP te verbieden?

 

F• Ga bij je voorstel er van uit dat het binnenkort verboden wordt onder NAP te bouwen.

 

 

WATER ALS SPEELTJE VAN TECHNEUTEN

Nederland heeft haar waterbeheersing een hele tijd overgelaten aan techneuten. Die zijn er driftig mee aan de slag gegaan, hebben mooie waterwerken gebouwd die Nederland droog hebben gehouden, maar zo langzamerhand komt iedereen erachter dat we het met techniek alleen niet gaan redden. Verzilting van het grondwater vraagt om andere landbouw, overloopgebieden bieden mogelijkheden voor natuur en recreatie.  Die partijen moeten bij de waterhuishouding betrokken worden.

 

F• Kijk bij je voorstel zo breed mogelijk naar alle sectoren die een rol kunnen spelen.

 

 

WATER KOMT LATER

Ons succes met waterwerken heeft ons misschien ook een beetje nonchalant gemaakt. ‘Nederland leeft met water’ klinkt voor ons niet meer dreigend. En dus is het makkelijk om korte termijnbelangen soms toch maar even voorrang te geven. Economische groei krijgt daardoor toch vaak even voorrang boven een duurzaam watersysteem. Zo bouwen gemeenten volop woningen en bedrijventerreinen, zelfs op plekken waar je gezond verstand vertelt dat je dat toch eigenlijk beter niet kunt doen, zoals in polders op min zeven meter NAP. Dat betekent dat er voor ons watersysteem niet altijd de beste oplossingen worden gekozen.

 

F• Denk aan de belangen op de lange én op korte termijn. Vind je weg tussen idealisme en opportunisme.

 

 

SCHEER DE POLDERS NIET OVER ÉÉN KAM

De ene polder is de andere niet. Nederland heeft zo’n drieduizend polders, die onderling nogal verschillen qua bodemtype. Elke polder vraagt dus ook om zijn eigen omgang met het water. Er zijn diepgelegen polders met een stabiele bodem van zeeklei, maar ook hele sompige gebieden met een twintig meter dik veenpakket, wat ook wel ‘dik water’ wordt genoemd. Polders zien er al snel hetzelfde uit, maar dat zijn ze niet!

 

F• Denk bij je voorstel aan de vele verschillende bodemtypes.

 

 

WATERSCHAPSDEMOCRATIE

In Nederland zijn we maar wat trots op ons systeem van waterschappen. We noemen het onze oudste vorm van democratie. De bewoners van de polders moesten wèl samenwerken om niet kopje onder te gaan. Dat gezamenlijke belang was het begin van het beroemde poldermodel. Tegenwoordig zoeken de waterschappen naar nieuwe manieren om zoveel mogelijk mensen te betrekken bij de belangrijkste taak van Nederland: het waterbeheer. Dat lukt niet altijd even goed, en vanuit de politiek klinkt dan vaak het geluid om de waterschappen helemaal op te heffen.

 

F• Zet bij je voorstel het historische fenomeen van de waterschappen als oudste democratie in op een vernieuwende wijze.